ดอกชมนาด
"ชมนาด” เชื่อว่าคนปัจจุบันจำนวนไม่มากนักจะรู้จักดอกไม้ชนิดนี้ เช่นเดียวกับเมื่อสมัยที่เขาเข้ามาอยู่บ้านหลังนี้ใหม่ๆ ก็ยังไม่มีใครรู้จัก เราได้เขามาจากความกรุณาของ คุณหมอ อดีตเพื่อนร่วมงานท่านหนึ่ง ในสภาพของกิ่งตอนพร้อมคำบอกเล่าเล็กน้อยว่าเค้าเป็นไม้พุ่มกึ่งไม้เลื้อย มีดอกสีขาว ออกดอกปีละครั้ง ส่วนใหญ่ชอบออกดอกหน้าหนาว เท่านั้นเองที่เรารู้จักชมนาด ปลูกง่าย ต้องการแดดจัด น้ำท่าอาจไม่ต้องสมบูรณ์นักเขาก็สู้อดทนอยู่ได้ แตกกิ่งก้านและใบได้ดี เขียวขจี ยิ่งพอถึงหน้าฝน จากกลุ่มพุ่มที่เคยซบเซาตอนหน้าร้อน กลับสดใส ชูช่อแตกกิ่งใบได้สวยงาม เขามาอยู่ที่บ้านได้เกือบ 10 ปีแล้ว ออกดอกน้อยๆ ในช่วงรู้จักกันใหม่ๆ ปัจจุบันเขาออกดอกมากมาย พวกเราช่วยกันตอนกิ่งแยกกอออกมาใหม่ เพราะชอบในกลิ่นหอมอ่อนๆชื่นใจของเขา แถมดอกเล็กๆ ที่อยู่รวมกันเป็นพุ่มเป็นช่อ ทั้งดอกตูมและดอกบาน ดูเก๋มากทีเดียว
เมื่อ แรกๆ สมัยที่ออดดอกไม่มากนัก เราปล่อยเค้าไว้กับตน แต่พอนานวันเข้า ออกดอกขาวทั่วต้น จึงลองเด็ดไปจัดแจกันเป็นพุ่มขาวในขวดโหล ดูเก๋มาก ใส่ไว้ในห้องทำงานยิ่งถ้าเป็นห้องปรับอากาศด้วยแล้ว แขกไปใครมาเป็นต้องถามทัก เพราะกลิ่นที่แปลก ชื่อที่แปลก รูปร่างหน้าตาที่ดูน่ารัก แถมคงทนได้นาน 2-3 วัน ซึ่งสังเกตจากความบอบบางของเขาไม่น่าจะอยู่ไดนาน ที่บ้านทุกเย็นแม่มักเด็ดดอกเป็นช่อมาใส่แจกันบูชาพระ
พอ มีเยอะเข้า เริ่มแจกจ่าย เช้าขึ้น แต่ละห้องแต่ละโต๊ะทำงานเริ่มมีดอกชมนาดที่บ้านไปประกอบ เสริมบรรยากาศที่ดีในการทำงาน อีกไม่ช้าไม่นานสัญญากันไว้ว่าจะ ตอนกิ่งแจกจ่ายให้ทุกๆคนที่อยากได้ ฝากให้ไม้ไทยที่กำลังจะหายไป ให้ได้มีโอกาสแพร่พันธุ์แตกดอกออกช่ออีกครั้ง
เรื่องราวของดอกไม้ดอกเล็กๆ อาจดูเป็นเรื่องธรรมดา แต่ เพราะดอกไม้ชื่อแปลกชื่อนี้ ทำให้ได้ชื่นใจเมื่อเห็นเขาออกดอก ได้รู้สึกอยากเผื่อแผ่กลิ่นหอมอ่อนๆ ให้เพื่อนร่วมงาน กระทั่งว่าอยากแจกจ่ายให้ทุกคนมีไว้ชื่นชม อีกหนึ่งเรื่องราวที่อยากเขียนถึง “ช่อชมนาด”
ชื่อวิทยาศาสตร์ Vallaris solanacea Kize
ตระกูล APOCYNACEAE
ชื่อสามัญ Bread Flower
ลักษณะทั่วไป
ต้น ชำมะนาดป่าเป็นพรรณไม้พุ่มกึ่งเลื้อย ลำต้นมีความสูงโดยประมาณ 7 เมตรเศษ ๆ และมีน้ำยางสีขาว ลำต้นจะเป็นสีเขียวคล้าใบ เป็นไม้ใบเดี่ยว ใบจะมีการเรียงตัวกันเป็นคู่ออกตรงข้ามกัน ใบมีลักษณะเป็นรูปรี หรือรูปขอบขนาน ปลายใบแหลมเป็นติ่ง ส่วนโคนใบก็แหลมเช่นกัน ใบจะมีความ กว้างประมาณ 4 เซนติเตร และยาวประมาณ 14 เซนติเมตร เนื้อใบบางและมีเส้น ใบประมาณ 10-12 คู่ ก้านใบยาว
ดอก ออกดอกที่ปลายกิ่ง ลักษณะเป็นช่อพวง หรือในบางครั้งดอกก็อาจจะออกตามง่ามใบ ด้วย ดอกจะเป็นสีขาวมีกลิ่นหอมอ่อน ๆ ภายในดอกหนึ่ง ๆ จะมีเกสรตัวผู้อยู่ประมาณ 5 อัน ที่ก้านเกสรจะมีขน ส่วนเกสรตัวเมีย จะมีอยู่ 2 ช่องติดกัน และท่อเกสรตัวเมีย ก็จะมีขนด้วย
ฤดูออกดอก
จะออกดอกตลอดปี โดยเฉพาะในช่วงฤดูหนาว
การปลูก
ชำมะนาดมีวิธีการปลูกโดยการนำต้นกล้าที่ได้จากการเพาะเมล็ด มาปลูกลงดิน โดยการขุดหลุมกว้าง
ลึก ประมาณ 1x1.5 ฟุต แล้วใส่ปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมัก ผสมดินปลูกลงกันหลุม จากนั้นจึงนำต้นกล้าชำมะ
นาดวางลงกลางหลุมกลบดินโคนต้นพอมิด แล้วรดน้ำให้ชุ่ม
การดูแลรักษา
แสง ชำมะนาดเป็นไม้ที่ต้องการแสงค่อนข้างมาก ฉะนั้นเวลาปลูกหากต้องการจะให้ชำมะนาดออก
ดอกมาก ๆ ควรคำนึงถืงเรื่องแสงด้วยว่าเพียงพอหรือไม่
น้ำ ในระยะแรกปลูก ควรรดน้ำวันละ 2 ครั้ง คือช่วงเช้า และช่วงเย็น แต่เมื่อต้นโตขึ้นและแข็ง แรงดีแล้ว ให้รดน้ำวันละ 1 ครั้ง เฉพาะช่วงเช้าก็พอ
ดิน ชำมะนาดชอบขึ้นได้ดีในดินร่วนปนทรายที่มีการระบายน้ำได้ดี น้ำจะต้องไม่ขังจนแฉะ
น้ำ ในระยะแรกปลูก ควรรดน้ำวันละ 2 ครั้ง คือช่วงเช้า และช่วงเย็น แต่เมื่อต้นโตขึ้นและแข็ง แรงดีแล้ว ให้รดน้ำวันละ 1 ครั้ง เฉพาะช่วงเช้าก็พอ
ดิน ชำมะนาดชอบขึ้นได้ดีในดินร่วนปนทรายที่มีการระบายน้ำได้ดี น้ำจะต้องไม่ขังจนแฉะ
ปุ๋ย ควรใส่ปุ๋ยหมัก 2-3 เดือน ต่อ 1 ครั้ง ในบริเวณโคนต้น
การขยายพันธ์
ขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ด
